Gale nok for meg

Eg har lest ferdig mobbeboka. Og som lova; her kjem mi historie. Den er ikkje den verste. Ikkje den nest verste heller. Mange vil sikkert berre trekke på skuldra, riste litt på hovudet eller tenkje at det fins dei som har det så mykje verre. Og det gjer det så klart.

Men dette er då ein gong mi historie. Kanskje ikkje så gale for andre, men gale nok for meg.


"Du veit de at du ska ha dongribuksa uttapå bootsa, sant?"

Det var nok ikkje med den kommentaren det byrja, men det er ein av dei som sit att. Uskuldig nok, eg veit. Men ein hugser dei raraste ting.

Eg har alltid vore... eller, eg var i alle fall frittalande då eg var yngre. Byrja å prate tidleg, og var ikkje gammal då eg høglytt ba naboen som kom på besøk om å "Atte dølla!" (lat att døra).
Fantasien min er det heller ingeting i vegen med. Og så spurte eg om eg lurte på noko. Same kva det var. Det gjer eg enno, men med litt glimt i auge om eg veit at det er eit "dumt" spørsmål.
Dessutan plumpa eg ut med alt eg tenkte, utan å tenkje over det først. Aldri lurt...
Eg såg aldri nokon grunn til å halde hemmeleg kven eg var forelska i heller. Eg hadde vore så dum å nevne det for nokon rett etter at vi byrja i første klasse, og etter det visste alle det. Han og. Så kvifor nekte? Same greia på ungdomsskulen. Alle visste det. Kvifor late som?

Eg hugser verkeleg ikkje når på barneskulen det så smått byjra, men eg hugser episodar heilt på slutten, 5. - 6. klasse. Som den med bootsa, då det var så inn å ha boots. Og eg gjekk med buksa stappa nedi, i staden for utanpå slik det "skulle vere".
Eg veit det var meir, men det er den episoden som har brent seg fast. For eg hugser dagen etter, då eg hadde buksa utanpå, og same guten spydig kommenterte at "næh, he du buksa uttapå i dag?" Eg såg på han med eit litt skrått blikk, smilte sukkersøtt, klappa han på hovduet og sa "neimen, så fint at du la merke te det."

I den augeblinken var eg umåteleg stolt av meg sjølv. Det var den eine gongen eg svarte med hell.

Eg veit ikkje om det var då han fekk blod på tann. Eller om han allereie hadde bestemt seg.

Kommentarar i det små. Hånlege kommentarar. Nedlatande kommentarar om ting eg sa, ting eg gjorde, ting eg meinte. Eg hugser eg kjøpte Guns'n'Roses-kassett, for å passe inn. Men neida. Eg var liksom ikkje "kul", det var berre så enkelt.

Men det blei ikkje eit problem før ungdomsskulen. For då hadde Plageånda funne ein ny måte å ta meg på. Han kunne tulle-flørte. Det var jo genialt! Stadig kome med klissette kompliment som var så dynka i sarkasme og nedlatenhet at du måtte vere både blind å døv for å ikkje skjøne at han tulla. Det blei sport for han, rett og slett. Han lirte av seg kommentarar, og fekk latter som løn. Det mindre eg likte det, det meir eg ba han halde kjeft, jo lenger haldt han på.

Det høyrast kanskje banalt ut. Som noko eg burde latt passere. Kanskje var det ekte flørting, kamuflert som litt usikker erting?
Det var ikkje banalt for meg. Eg var 13, på full veg inn i puberteten sitt hormon-helvette, hadde låg sjølvkjensle frå før og hadde attpåtil fått puppar. Sjølvbilete mitt var mildt sagt dårleg, og det blei ikkje betre av å kvar dag bli tulle-flørta med på denne måten.

Slik haldt han på i tre år. Same kva eg sa, korleis eg ba han halde kjeft, korleis eg beit av han hovudet, så vart det berre gøyare og gøyare for han. Det var den responsen han ville han. Og dumme meg gav han den.

Til slutt byrja eg å tru det sjølv. At ingen alvorlege kunne seie at eg var "søt" eller "vakker" og meine det. Om nokon verkeleg hadde vore interessert i meg på ungdomsskulen, om nokon verkeleg var det, så aner eg ikkje. Eg slutta å høyre kompliment. Både frå gutar og jenter. Den dag i dag trur eg ikkje folk når dei seier fine ting til meg. Eg har lært meg å seie 'takk', men innerst inne trur eg det ikkje.

Eg burde sjølvsagt ha sagt det til nokon. Men kva i allverda skulle eg seie "___ flørter sånn ekkelt med meg, og eg liker det ikkje"? Kva skal ein lærar gjere med det?

Så eg haldt ut. Eg glefsa, ba han om å halde kjeft, rømte unna situasjonane. Og han lo. Og dei andre lo. Og der og då tenkte eg eigentleg at "dette er sånn eg må tole, det er mi skyld at eg ikkje klarer å stable saman ei kraftsalve tilbake." Men eg klarte det aldri. Eg ville berre, som eg sa, at han skulle halde kjeft. Ein gong small eg av til ei i klassa som hengte seg på, ba ho "gjer verden ei tjeneste å hold kjeften din." Ho lo så klart ho og. Det var jo berre gøy at eg blei så sinna.

No var ikkje ungdomsskulen beksvart. Eg hadde vener, nokre få men gode, som eg haldt saman med. Men ungdomsskule er tre år med helvette, og vi hadde alle vårt å stri med. Eg klandrer ingen av dei på nokon måte. Dei er framleis mine få, men nære, vener.

Tre år med Plageånda sette sine naturlege spor. Som nevt var eg døv for skryt og kompliment. Eg opparbeida meg eit slags immunforsvar mot kjenslene mine. Må for Guds skyld ikkje vise kva du føler, då gir du han ammunisjon. Den dag i dag er det flaut å gråte, anten det er av ein trist film eller noko fælt som har skjedd.

Eg hugser ein gong at eg sprakk. Det hadde eigentleg ingenting med mobbinga å gjere heller, men Plageånda såg så klart sitt snitt;
Matte har aldri vore mitt fag. Eg plar seie, på spøk, at eg slit med 2+2 på dårlege dager. Det er så klart ikkje så gale, men spør meg om 6+8 og eg må telle på fingrane. I seinere år har eg oppdaga at eg nok har dyskalkuli. Men det var knapt noko som heitte då, då var du berre litt treig.
Matte-tentamen var eit mareritt. Matte-prøver generellt var eit mareritt. Eg leverte til 12 kvar tentamen, og skunda meg heim på bussen. Kvifor prøve?
Så eit år var eg sjuk, og måtte ta opp att tentamen. Det var ein vanleg skuledag, vi var 5-6 stykker som skulle ta opp att, og etter endt prøve skulle vi tilbake til undervisning. No fekk eg ikkje fri likevel, no kunne eg like godt bruke dagen. Eg tok meg god tid, rekna, dobbelsjekka. Leverte kvart over to, og var særs nøgd med meg sjølv og overbevist om at NO hadde det gått bra.
Då eg fekk att tentamen, tre veker etterpå, med standardkarakteren Ng+ skribbla på førstesida, knakk eg saman. Eg hadde gjort mitt aller beste, og det hadde ikkje hjulpe litt ein gong. Læraren fekk heilt sjokk, han var ikkje van med slik oppførsel og ana ikkje korleis han skulle takle det. Plageånda (som satt framføre meg) måtte så klart lire av seg ein høglytt kommentar om at "ho grin forde ho fekk Ng". Heldigvis var det ingen som lo den gongen.
Og heldigvis hadde vi ein lærarassistent i den timen. Nyutdanna. Han kom bort, lurte på om det gjekk bra, trøsta som best han kunne og foreslo at kanskje vi skulle gå ut så eg fekk litt fred.
Eg hugser at eg blånekta. Eg skulle jo ikkje vise kjensler.

No skulle eg ønske eg kunne takke han for det, for det hadde eg ikkje vet til då. Men han har sikkert gløymt heile greia.

Heldigvis vart eg kvitt Plageånda på videregåande. Han byrja på ei anna linje, vi var på to ulike bygg og eg såg han nesten aldri. Eg hugser eg traff han ein gong i gangen, andre året, og han slengte ein kommentar som alltid. Eg såg berre dumt tilbake på han, og tenkte for meg sjølv at "herregud, har du ikkje kome deg lenger, stakkar?"

Men så vart det dette med ettervirkningar då. Det tok litt tid før eg forsto kor mykje han fekk å seie for kven eg blei. Eg var til dømes aldri på fest. Der var han. Det var då nok å sjå han på dagtid. Dessutan vart han nok ikkje spakare i fylla.
Som eit resultat var eg ikkje ein del av "gjengen" på mange år. Fordi eg isolerte meg. Traff dei på skulen, trakk meg unna utanfor. Hadde mine to, tre nære vener som eg haldt på. Men dei gjekk på same festane, så eg blei ikkje med dei heller.
Dessutan trekte eg meg tilbake. Eg var van med at det eg meinte ikkje var rett, at det eg kjente på ikkje var viktig. Van med å opne kjeften, og møte motbør. Då var det betre å halde den lukka.

Eller då eg traff han som blei den første kjærasten min. Eg var 21 år. Det tok så mange år før eg turde å tru at ein gut verkeleg meinte det når han sa at eg var vakker. Det tok eit halvt år før eg i det heile tatt forstod at han var interessert. At komplimenta ikkje var tull. Knust hjarte til tross, han er det beste som nokon gong har skjedd med sjølvkjensla mi. Han løfta fram dei sidene av meg sjølv eg hata mest, meinte at dei var dei beste. Og det er eg evig takksam for.

Videregåande vel over, og eg ramla tilfeldig over eit studie å gå på. Webmaster. Design og sånn. Eigentleg meldte eg meg på mest for å ha noko å gjere medan eg skulle finne ut kva eg skulle gjere. To veker ut i studiet var eg solgt. Det var DETTE eg skulle gjere!
Men eg var framleis den inneslutta jenta eg hadde blitt. Kven ville bli ven med meg, uansett? Eg var stille, opna skjeldan kjeften, men gjorde jobben min. Og var flink. For fyrste gong var eg flink. Eg var fyrstemann ferdig, eg skjønte alt med ein gong. Skulen gjekk som ein leik, eg sat oppe til langt på natt å leika meg med dei nyaste funksjonane eg hadde lært.

Vendepunktet for meg? Det kom sakte men sikkert. Det å finne noko du er god til, finne folk som liker at du er litt småsprø, barnslig. Siterer engelske komiseriar som folk ikkje har høyrt om. Skriv med Jack Sparrow-blyant i ein alder av 27 år. Sett i gong ivrige diskusjonar på facebook om standarstorleiken på ein 'prikk'. Les Harry Potter. Snakkar med seg sjølv. Kjøper to sett av same øyredobbane, eit oransje og eit blått, for så å blande dei. Flirer seg skakk av "Much ado about nothing".

Eg har kome til eit punkt der eg ikkje lenger bryr meg om folk ler av meg eller med meg. Sjølv gjer eg begge deler. Og så ler eg av det andre seier om meg. Latter er den beste forsvarsmekanismen i verda. Om du aldri tek deg sjølv høgtideleg, er det ganske vanskeleg å ta deg for noko som helst.

Plageånda kan eg heilt ærleg seie at eg ikkje har sett på snart ti år. Han flytta til utlandet for å gå på skule, og sjølv om han er heimom i ny og ne har eg ikkje sett han. Ikkje vil eg heller. Ikkje fordi eg er redd han, ikkje no lenger. Eg er ferdig med det. Han er ikkje ferdig med det, men det seier vel mest om han.

Eg er ikkje på jakt etter sympati, skriv ikkje dette for å syte å klage. Men eg kjende meg att i så mange av historiene i mobbeboka, og det gjorde godt på ein vond måte. Kanskje kjenner nokon seg att i mi?